لوگوی دیدوان

سامانه هم‌اندیشی آنلاین (سها)

دلفی چند مرحله‌ای

دلفی چند مرحله‌ای را می‌توان متداول‌ترین روش دلفی دانست. این روش، شامل مراحل یا دورهای متعدد پرسشنامه‌ است. شرکت‌کنندگان، پرسشنامه‌ی مرحله‌ی اول را تکمیل می‌کنند. در این حین و تا زمانی که پرسشنامه مرحله‌ی اول هنوز فعال است، شرکت‌کنندگان می‌توانند به صورت ناشناس در قسمت نظرات به بحث و تبادل نظر بپردازند. در زمان مقرر، نظرسنجی دور اول بسته می‌شود. پس از آن شرکت‌کنندگان یک «بازخورد» به صورت یک فایل متنی یا گزارش آنلاین دریافت می‌کنند که در آن اطلاعاتی مانند پاسخ کلی گروه شرکت‌کنندگان به تک به تک سوالات یا موضوع و همچنین جایگاه پاسخ شخص پاسخ‌دهنده قابل مشاهده است. جایگاه پاسخ شرکت‌کننده با داده‌های آماری مانند میانه، میانگین و انحراف معیار نشان داده خواهد شد تا شرکت‌کننده بتواند اختلاف نظر یا اتفاق نظر خود را با جمع بررسی کند. شرکت‌کنندگان می‌توانند خود شامل گروه‌های متفاوتی باشند که به آن‌ها «ذی‌نفعان» گفته می‌شود. برای مثال در یک تحقیق در حوزه‌ی بهداشت و درمان، ذی‌نفعان می‌توانند شامل پزشکان، پرستاران، بیماران و همراهان بیمار باشند. می‌توان نتایج نظرسنجی را به تفکیک پاسخ‌های گروه‌های ذی‌نفعان نیز در اختیار شرکت‌کنندگان قرار داد.

در دورهای بعدی، به شرکت‌کنندگان این فرصت داده می‌شود که نحوه‌ی پاسخگویی خود به هر سوال را با آگاهی از نحوه‌ی پاسخ دیگران در دورهای قبلی و تبادلات صورت گرفته، تغییر دهند. این کار تا جایی که پاسخ افراد به یک ایده‌ی واحد همگرا شود، ادامه خواهد داشت. یک دلفی چند مرحله‌ای معمولا در 2 یا 3 دور به انجام می‌رسد:

دور اول (راند اول):

در این مرحله از آنچه از مطالعات کتابخانه‌ای و یا از مصاحبه با خبرگان استخراج شده است، از شرکت‌کنندگان سوال پرسیده می‌شود و در انتها نیز از آنان خواسته می‌شود تا به آنچه پژوهشگران از آن غافل مانده‌اند، اشاره کنند. پرسش از این اطلاعات اولیه می‌تواند حالات مختلفی از سوالات مانند چند گزینه‌ای با یک انتخاب، چند گزینه‌ای با قابلیت انتخاب چند گزینه، تست لیکرت و ... را به خود بگیرد. پس از اتمام دور اول، نتایج آن به نحوی که شرح داده شد در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد.

دور دوم

این مرحله شامل تمام نتایج دور اول خواهد بود. آنچه در مرحله‌ی اول توسط شرکت‌کنندگان پیشنهاد شده نیز، در این مرحله ارزیابی خواهد شد. بار دیگر سوالات پرسیده می‌شوند تا اگر شرکت‌کننده‌ای قصد تغییر در پاسخ خود را داشت، آن را عوض کرده و در نهایت اجماع بیشتری صورت بگیرد. پس از اتمام این مرحله نیز نتایج مجددا به صورت گرافیکی و آماری در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد.

دور سوم

در صورت عدم حصول اجماع در دور دوم، این مرحله و مراحل مشابه پس از آن تکرار خواهد شد. در هر مرحله که اجماع برای یک سوال حاصل بشود، می‌توان آن‌ را از پرسشنامه حذف نمود و به اختیار، سوالاتی جدید جایگزین کرد. پس از پایان نظرسنجی نیز می‌توان نتایج پژوهش را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار داد.